En iyi Bıçak Çeliği nedir?

Paylaş

Merhabalar, bugün bıçak imalatında kullanılan ve kullanıcıların beklentileri doğrultusunda en çok tercih edilen  karbon çelikler hakkında birtakım bilgileri paylaşıyor olacağım. 

 Ben, Kuzeyli.. 

Evvela çeliğin  ne olduğunu bilmekle başlamak gerekir. Çelik Demir (Fe)  elementi ve Karbon (C) atomlarının belirli bir oran içerisinde alaşımsal bütünlüğü ile meydana gelir. Bu alaşım içeriğinde bulundurduğu Karbür oranına göre kabaca (0.2 % -  2 % ) düşük, orta ve yüksek karbonlu çelikler olarak sınıflandırılması, ayrıca  alaşım içerisine karıştırılan Krom (Cr) elementinin oluşturduğu Krom karbürleri miktarı ile de doğrudan Karbon(Paslanabilir) ,  Yarı Paslanmaz ve Paslanmaz çelik olarak sınıflandırılması da karşımıza çıkmaktadır. Bu bahsi geçen grup çeliklerinin her bir üyesi gerek doğa sahasında gerek gündelik hayatta gerekse endüstriyel sektörde önemli yer edinmişlerdir. Bugün ise radarımızda Karbon çelikler mevcut.. 

Karbon Çelik  ( Paslanabilir Çelik) 

Karbon çelikler paslanma direnci olmayan , hammadde bazında temini diğer grup çeliklerine göre gerek lama gerek hurda olarak daha kolay olan, açık havada dövülerek şekil alabilen, insanlık tarihinin demir çağından bugünlere kadar  yol izleyen çeliklerdir. 

"Aşağıda ; Özellikle ülkemiz standardında gerekse dünya standardında da  sıklıkla kullanılan karbon çeliklerin yapısı, kimyasal kompozisyonu, genellikle hangi türev işlerde yer edindiği ve edineceği aktarılmıştır. "

1060 /  Ck60 

İçeriğinde bulunan düşük-orta karar karbon oranı ile genel anlamda bıçak vasıflı kesiciler yerine daha uzun namlulu olarak tabir edilen pala, satır, kılıç vb boyutlardaki kesiciler için tercihi uygundur. Paslanma direnci yoktur, açık ortamda dövülerek şekil vermeye müsait keza talaşlı imalat yöntemi ile de şekil verilebilir. 

• Karbon (C) : %0.57 - %0.65 
• Manganez (Mn) :  %0.60 - %0.90
• Silikon (Si) : %0.15 - %0.35
• Kükürt (S) : %0.045 Max 
• Molibden (Mo) : %0.10 Max

1067 / Ck67 

İçeriğindeki, alt grup üyesi 1060/Ck60 a nazaran daha fazla bulunan karbür yapısı gereği bıçak vasıflı ürünler için daha tercih edilebilir yapıdadır. Kimyasal kompozisyon gereği daha fazla karbon oranı haricinde, etkisel olarak majör farkları yoktur. Paslanma direnci olmamakla birlikte, dövülmeye müsait  ve talaşlı imalat ile şekil verilebilmesi mümkündür. 

• Karbon (C) : %0.65 - %0.73
• Manganez (Mn) : %0.60 - %0.90
• Silikon (Si) : %0.15 - %0.35 
• Kükürt (S) : %0.025 Max 
• Molibden (Mo) : %0.10 Max

1075 / Ck75

Kabul edilebilir orta-yüksek karbon oranı, buna bağlı olarak daha yüksek sertlik alma ve namlu tutuşu ile esasında her türlü kesici yapımına uygun olsa da genel anlamda bıçak vasıflı kesiciler için  önerilir. Kendinden önce listelenen çeliklere nazaran daha yüksek karbon oranı ve sertleşebilirlik dışında çarpıcı farkları yoktur. Yurt içi piyasasında hammadde olarak "Meneviş sertliği, 48-53 Hrc " Olarak temini mümkündür. Dövülebilir, paslanma direnci yoktur. 

• Karbon (C) : %0.70 - %0.80
• Manganez (Mn) : %0.60 - %0.90
• Silikon (Si) : %0.15 - %0.35
• Kükürt (S) : %0.025 Max
• Molibden (Mo) : %0.10 Max

80CRV2 / 1080 

Ülkemiz ve dünya standartlarında "Testere Çeliği " Olarak bilinen. Yüksek karbonlu, iyi ağız tutuşu ve yüksek sertlik alabilen fakat buna karşın bir okadar da yüksek esneme kabiliyetine sahip çok yönlü bir çeliktir. Bıçak boyutlu kesicilerden, uzun namlulu kesicilere kadar bir çok boyuttaki üründe iyi performans sunar. Diğer karbon çeliklere göre içeriğinde ekstra olarak bulunan "Vanadyum" Sayesinde aldığı yüksek sertlikle beraber, doğru prosesleri esas alarak yapılabilecek bir Japon  demircilik tekniği olan "Hamon" Hattı oluşturmaya müsait yapıdadır. 1080 ile oldukça benzer bir kimyasal kompozisyona sahip olması yanı sıra, içeriğindeki mevcut Vanadyum oranı ayırt edici faktördür. Çalışmayı en çok sevdiğim çelikler arasında ilk 3 e giren çeliklerdendir. 

• Karbon (C) : %0.75 - %0.85
• Manganez (Mn) : %0.30 - %50
• Silikon (Si) : %0.15 - %0.35
• Kükürt (S) : %0.010 Max
• Molibden (Mo) : %0.010 Max
• Vanadyum (V) : %0.15 - %0.25 

5160 / 9260 

Sıklıkla Makas ve Yay çelikleri olarak karşımıza çıkan, yurtiçi piyasasında lama/levha olarak temini zor olsa da çoğunlukla hurda formunda temin edilebilir. Orta karar karbon oranları ile her türlü kesici yapımına uygun olmaları yanı sıra 80CRV2 kadar olmasa da yüksek esneklik kabiliyetleri vardır. Kullanım sürecinde bileyleme ihtiyacı yaratmasına rağmen üstlendiği görevi tatmin edebilecek düzeyde yerine getiren çeliklerdendir. 

• Karbon (C) : %0.56 - %0.64
• Manganez (Mn) : % 0.75 - %1.0
• Silikon (Si) : %0.15 - %0.30 
• Kükürt (S) : %0.040 Max
• Molibden (Mo) : %0.015 Max

52100 

Piyasa adıyla "Rulman Çeliği " Olarak bilinir. Günümüz dünyasında Rulman üreticisi firmalar eskisi gibi bu çeliği kullanmamakla birlikte, Krom alaşımlı modern çeliklerden üretim yapmaktadırlar ve bu iki çeliği karıştırmamak gerekir. Kimyasal kompozisyonu gereği yüksek karbon oranı ile yüksek sertlik ve iyi ağız tutuşu sergiler. Isıl işlemi zordur, yapısında çok düşük oranda Krom(Cr) mevcuttur. Lama/levha olarak temini zor olsa da, eski rulman hurdalarının kabukları soyularak temini mümkündür. 

• Karbon (C) : %1.0 - %1.05
• Krom (Cr) : %1.50 Max 
• Manganez (Mn) : %0.35 Max 
• Molibden (Mo) : %0.010 Max 
• Silikon (Si) : %025 - % 0.30 
• Kükürt (S) : %0.010 Max 

W1 / W2 

Eski dönem eğelerin, ahşap törpülerinin, hayvan toynak-tırnak törpülerinin ,  iskarpela, planya bıçakları ve nadiren de olsa metal kazıyıcıların hammaddesidir. Ülkemiz sınırları içerisinde lama/levha olarak temini yoktur. En kolay  eski dönem, yaşlı hurda eğe vb ürünlerden temin edilebilir. Yapısında yüksek miktarda karbon bulunur, keza buna karşın esneklik kabiliyeti zayıf  gevrek bir çeliktir. Isıl işlem ve meneviş prosesleri dikkatle uygulanmalıdır. Bıçak vasıflı ürünler adına üretimi uygun lakin uzun namlulu ürünler için tercih edilmemesi önerilir. Boyutsal kararlılığı kısa namlularda yüksek performans ile kendini gösterir. İçeridiğindeki az miktarda Vanadyum(V) ile, doğru yöntemler esas alınarak "Hamon" Hattı oluşturulabilir. W1 ve W2 çelikleri benzer görevler adına üretilmiş, kimyasal kompozisyonu ve saha performanı yakın çeliklerdir. Sadece W2 daha fazla Vanadyum(V) oranına sahiptir. 

W1 

• Karbon (C) : %0.70 - %1.50
• Manganez (Mn) : %0.10 - %0.40
• Molibden (Mo) : %0.10 Max
• Silikon (Si) : %0.10 - %0.40 
• Kükürt (S) : %0.025 Max
• Vanadyum (V) : %0.10 Max 

W2

• Karbon (C) : %0.85 - %1.50
• Manganez (Mn) : %0.10 - %0.40
• Molibden (Mo) : %0.10 Max 
• Silikon (Si) :  %0.10 - %0.40 
• Kükürt (S) :  %0.025 Max 
• Vanadyum (V) : %0.15 - %0.35 

O1 / K460  -  O2 / K720

Modern çelik dünyasının yüksek karbonlu çelik ihtiyacını karşılamak adına , yurtiçi piyasasında bulunmayan 1095 çeliğinin geliştirilmiş versiyonudur. Modern camiada Karbon çelik grubunun önder isimleri olarak anılabilir. Yüksek karbon oranı, yüksek sertleşebilirlik ve bununla beraber iyi ağız ve namlu tutuşuna sahiptir. Hemen her türlü boyutta kesici yapımına uygundurlar. İki çelik de birbirlerinin tıpatıp aynısı olmasa da gerek kimyasal kompozisyonu, gerek saha performansı oldukça yakın malzemelerdir. İkisi arasından tercihte bulunacaksa temel kriter "Damascus " Üretimi olmalıdır. O2 / K720 bu kriter adına daha iyi bir seçenektir. 

O1 / K460 

• Karbon (C) : %0.85 - %1.0
• Manganez (Mn) : %1.0 - %1.40
• Molibden (Mo) : %0.10 Max
• Silikon (Si) : %0.50 
• Kükürt (S) : %0.030 Max 
• Vanadyum (V) : %0.20 
• Wolfram (W) : %0.50 Max

O2 / K720 

• Karbon (C) : %0.85 - %0.95
• Manganez (Mn) : %1.40 - %1.80 
• Molibden (Mo) : %0.30
• Silikon (Si) : %0.50 
• Kükürt (S) :  %0.030 Max 
• Vanadyum (V) : %0.30
• Wolfram (W) : %0.10 Max 

Evet, bugün mümkün olan en anlaşılabilir detayları ile kullanıcılar ve üreticiler için verimli bir eğitim içeriği oluşturmaya çalıştım. Çalışmalarımı ve benzeri bilgilerin devamını daha yakından takip edilebilmesi adına İnstagram ve "X " (Twitter) Profil bilgilerim ektedir. "Kuzeylinin Atölyesi " Markası adı altında, Soğuk çeliğin serüvenine hoşgeldiniz. Ben Kuzeyli, Saygılarımla.. 

İnstagram : Kuzeylinin Atölyesi 

URL Link : https://www.instagram.com/kuzeylinin.atolyesi

X : Samet Usta 

URL Link : https://x.com/Samet_Usta_